Uit onderzoek is gebleken dat in 2023 circa 7% van de werknemers te maken heeft gehad met ongewenst gedrag door collega’s of leidinggevenden. Voorbeelden zijn seksuele intimidatie, discriminatie, pesten, agressie en geweld. Ongewenst gedrag kan leiden tot psychische klachten, ziekte en uitval. Daarom wil de overheid ongewenste omgangsvormen op het werk beperken. Op grond van de Arbowet is de werkgever bijvoorbeeld verplicht om beleid te voeren tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA) waaronder ongewenst gedrag valt. Ondanks diverse overheidsmaatregelen blijft het aantal werknemers dat ongewenst gedrag op het werk rapporteert hoog. Aanvullende maatregelen zijn daarom nodig. Op 17 februari 2025 heeft Staatssecretaris Nobel het Wetsvoorstel Gedragscode tegen ongewenst gedrag gepubliceerd voor internetconsultatie.
Werkgevers met tien of meer werknemers worden verplicht om over een gedragscode te beschikken die is gericht op het voorkomen en beperken van ongewenst gedrag in de arbeidssituatie. De gedragscode moet in ieder geval het volgende bevatten:
- Een omschrijving van wat onder ongewenst gedrag wordt verstaan
- Een duidelijke en begrijpelijke omschrijving van voorbeelden van gedragingen die in ieder geval ongewenst zijn
- De mogelijkheden tot ondersteuning voor werknemers en werkgevers wanneer zij te maken krijgen met ongewenst gedrag (Bijvoorbeeld de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij een klachtencommissie of om naar de vertrouwenspersoon te gaan)
- De maatregelen en sancties die volgen op overtreding van de regels uit de gedragscode
- De functie van de persoon die werknemers kunnen aanspreken met vragen of opmerkingen over de gedragscode
Werknemers moeten in staat zijn om kennis te nemen van de gedragscode en moeten zij adequate voorlichting krijgen over de gedragscode en eventuele wijzigingen daarvan.
Volgens de wetgever is een gedragscode een effectieve en laagdrempelige maatregel om ongewenst gedrag tegen te gaan. Het opstellen van een gedragscode en het regelmatig onder de aandacht brengen ervan heeft een preventieve werking. Het zorgt ervoor dat in elk bedrijf het gesprek wordt gevoerd over omgangsnormen en geeft duidelijkheid over wat gewenst en ongewenst gedrag is. De beoogde invoeringsdatum van het wetsvoorstel is 1 juli 2026.